Het huis de Trouw

a. Gerard;

b. Jan;

c. Mr. Wouter;

d. Ygram, schepen van den Bosch; zijn zoon was Henrick van Achelen, die deze kinderen had: Gerard, Johanna en Ygram van Achelen (Reg. n°. 152 f. 291);

e. Mr. Henrick;

f. Anthonis, schepen van den Bosch, stierf 27 Juli 1534, h. Aleid Vogels (dochter van Dirck en Aleid, de dochter van Otto Bolcx), bij wie hij deze kinderen verwekte: Aleid, Jacob, Godefridus, Jan, Willem, Otto, Ygram, Hillegardis, Maria en Agnes:

g. Heylwich h. met Mr. Roeland die Roever;

h. Agnese h. met Goijart Simonszn , wien zij schonk: Jacob en Aleid, de huisvrouw van Henrick van Middegael.

Van deze kinderen erfde krachtens het testament van hunnen vader de sub f genoemde Anthonis dit huis; diens dochter Aleid en de voogden over zijne overige, toen nog minderjarige kinderen, verkochten het 7 April 1535 (Reg. n°. 149 f. 133 vso), als wanneer het werd gezegd te staan tusschen dat van Nicolaus van der Stegen ex uno en dat van Antonius Beelaerts ex alio en

Later behoorde dit huis, hoe blijkt niet, aan den hiervoren sub c genoemden Mr. Wouter van Achelen, die ook schepen van den Bosch was 4) en tot eerste vrouw had Elisabeth, de dochter van Dirck, (zoon van Dirck Aertszn.) en Aleid van den Kerckhoff, bij wie hij de op blz. 9 reeds genoemde kinderen verwekte; zijne tweede vrouw was Anna, dochter van Hendrick Beyens Goeswijnszn, die hem deze kinderen schonk: Willem van Achelen, (welke van zijne vrouw Maria Wels deze kinderen had: mr. Wouter, in 1629 apotheker te den Bosch en Anna) en Goeswijn van Achelen, beiden in 1587 nog minderjarig.

Zijne voornoemde kinderen, behalve Lambert, die reeds was overleden en voor wien bij plaatsvervulling optrad diens zoon Dirck, verkochten 14 Augustus 1587 (Reg. n°. 241 f. 125) het hierbedoeld huis, dat toen omschreven werd als: domus, area, porta, ortus et domus posterior, sibi immidiate coadjacentes, staande Achter het Wild Varken tusschen het huis der erven van mr. Nicolaes van der Stegen den oude ex uno en dat van Arnd van Breugel Janszn ex alio en zich achterwaarts uitstrekkende tot aan de Dieze, aan Anna Beyens de weduwe van hem, mr. Wouter van Achelen voornoemd. In 1602 (Reg. no. 656 f. 241) verdeelden hare voornoemde kinderen hunne ouderlijke nalatenschappen en daarbij viel aan Goeswijn dit huis ten deel. Hij was gehuwd met Josina van de Water, dochter van Everard Everardszn en Josina van der Cammen, die hem eene dochter Anneken schonk; hij verkocht het hierbedoelde huis

Later behoorde dat huis aan Maria Vloots weduwe Lambert van den Heesacker. Hare erven, zijnde Margaretha van Walt weduwe van Willem Anthoni van den Heesacker en Waltherus van den Heesacker, verkochten (reg. n°. 530 f. 170 vso) het 10 April 1713, als wanneer het de Diese genaamd was, aan mr. Lambert van den Heesacker, advocaat te den Bosch, zoon van Adriaan en Maria de Bye. Den 31 December 1743 heette dit huis de Trouw; Joachim Jacobus Schouten, wonende te Middelrode, verkocht toen daarvan (Reg. n°. 561 f. 294) een derde, hem aangekomen als erfgenaam van genoemden mr. Lambert van den Heesacker, aan Johan Ferdinand Schouten, president-schepen van Berlicum 6) en woonachtig te Middelrode; deze had reeds een ander derde gedeelte van dat huis van meergenoemden erflater, welke zijn oom was, geërfd, daar toch later hij en Maria Agatha Schouten als eigenaars daarvan optraden.

Van Heurn deelt in zijne Beschrijving over het Lager Onderwijs, dat oudtijds in den Bosch gegeven werd 7), het volgende mede:

„Door wie vóór het overgaan der stad aan de Staatschen de jeugd in het lezen, schrijven en rekenen onderwezen werd en of er toen bijzondere onderwijzers waren, heb ik

Aan de Katholieken, in het bijzonder aan de Katholieke geestelijkheid en de kwezels of kloppen, was het na 1629 verboden in den Bosch lager onderwijs te geven, zooals ook aan alle andere sectarissen; gaven deze laatsten lager onderwijs in huizen of scholen, alwaar het naaien, breien, spinnen of ander handwerk onderwezen werd, of in particuliere woningen onder het voorwendsel, dat zij aldaar muziek zouden onderwijzen, dan zouden zij telkens fl. 6 boete verbeuren en zij, die het in hunne huizen of scholen hadden toegelaten, telken male fl. 3 boete. Echter was het aan de Katholieke schoolmeesters geoorloofd aan kinderen, ouder dan 12 jaren, sterrekunde, aardrijkskunde, vestingbouwkunde, boekhouding, muziek en dergelijke vrije kunsten te onderwijzen mits zij onder dien dekmantel hun geen ander onderwijs gaven, alles op straffe van verbanning en verbeurte eener boete van fl. 200.

De bekwaamheid, die van een lageren onderwijzer te den Bosch gevorderd werd, bestond in de vaardigheid van het

Al de schoolmeesters en meesteressen, gelijk ook de vrouwen, aan wie vergunning was verleend eene kleinkinderschool te houden, waren verplicht op boete van fl. 12 aan hunne school een bord uit te hangen, waarop vermeld stond, dat daar school gehouden werd. De schoolmeesters en mees-

De vrouwen, aan wie was toegestaan eene Kleinkinderschool te houden, mochten daar niet anders leeren dan den catechismus onder gehoudenheid van anders de gerechtigheid te moeten betalen.

De scholen moesten geopend zijn des zomers van des morgens acht tot 's voormiddags elf uren en des namiddags van een tot vier uren en mochten des winters eerst ten half negen uren 's voormiddags aanvangen.

Zoodra de schoolmeesters in de school kwamen moesten zij zien of hunne leerlingen present waren en naar de redenen van afwezigheid der absenten een onderzoek doen.

Zij moesten elken dag hun onderwijs met een morgengebed beginnen en met een avondgebed besluiten. Zij moesten dit gebed zelf opzeggen op boete van fl. 6. Zij waren voorts gehouden hunne leerlingen te onderwijzen naar hunnen leeftijd en begrip; zij moesten hen leeren schrijven en door het uitloven van eenen maandelijkschen prijs tot het leeren opwekken. Tegen den wil hunner ouders mochten zij aan hunne leerlingen het zingen van psalmen niet opdringen en zij mochten hun ook niet opdringen van hen papier of pennen te koopen. Bij het vernieuwd Reglement van 1719 was eene lijst van de boeken gevoegd, waaruit zij het onderwijs moesten geven. Zij moesten de leerlingen van den Hervormden godsdienst aan-

Van af 1629 tot 1806 vindt men in de Bossche schepenregisters, behalve van enkele kostscholen, van geene andere lagere school melding gemaakt dan van de school, die daarin de Geuzenschool heet, als zij nog eene lagere school was; zij stond aan het begin der Westzijde van de Nieuwstraat naast het huis De Trouw.

Op de Armenschool, die de gemeente den Bosch in 1806 in het hierbedoeld huis oprichtte, moesten de van den Arme bedeelden hunne kinderen zenden op straffe van hunne bedeeling te verliezen. In dat jaar had men in de stad den Bosch, behalve de alstoen gestichte Armenschool, nog 14 andere lagere scholen, n.l. 8 Nederlandsche en 6 Fransche; zij stonden onder het toezicht der stedelijke schoolcommmissie, doch waren allen bijzondere scholen, waaruit valt op te maken, dat vóór het jaar 1806 het lager onderwijs in den Bosch uitsluitend bijzonder onderwijs was.

Op den zolder van meergezegde Armenschool, was van af October 1812, zooals wij in Dl I blz. 427 reeds zagen, een tijdlang gevestigd de Académie Impériale et Royale de peinture, sculpture et architecture van den Bosch.

Thans is dit huis de stedelijke muziek- en ambachtsschool.